​​​

Wanneer de zon opkomt of ondergaat wordt de lucht gesierd door een ware kleurexplosie van warm gele, oranje en rode, violet en bijna paarse tinten. ​

Die mooie warme gloed, is overigens in de avond vaak sterker dan in de ochtend.

​

Een heldere wolkeloze hemel is met het gouden of het blauwe uurtje prachtig te fotograferen. Maar wat wolken en een iets lagere sluitertijd kunnen prachtige effecten en extra dynamiek in je foto opleveren.

​

Het gouden uur is de periode waarin de zon laag aan de horizon staat, met zacht licht zachter en een warme gouden gloed. 

​

Tijdens het blauwe uurtje zijn neon borden, autolichten en spots die gebouwen uitlichten, allemaal heel creatief te gebruiken in een foto.

 

Het is daarom ook belangrijk om van tevoren al mooie geschikte locaties te zoeken en extra goed om je heen te kijken. 

​​

Een optisch verschijnsel dat bij een heldere hemel net voor zonsopkomst en net na zonsondergang kan optreden is de tegenschemering oftewel de Band van Venus.

Dit is de roze band die wordt veroorzaakt wordt door de opkomende of ondergaande zon.

De tegenschemering grenst aan de aardschaduw en ontstaat door roodkleurend stof en waterdamp in de atmosfeer, tegen een blauwe achtergrond.

De naam is afkomstig van de Romeinse godin Venus. De mythe is dat Venus een band of sluier had, waarmee ze iedere man kon verleiden. Vele godinnen probeerden tevergeefs deze band van haar te stelen.

 

De exacte duur van het gouden uur varieert, afhankelijk van de locatie en het seizoen. In de wintermaanden kan het soms wel anderhalf uur duren, terwijl het in de zomer korter is, omdat de zon dan hoger aan de hemel staat.

Deze tijd van de dag is populair bij fotografen vanwege het zachte, warme licht en de mooie sfeer die het creëert. 

​

Het Blauwe uurtje duurt overigens maar zelden een uur. De exacte duur varieert afhankelijk van de tijd van het jaar en de locatie, maar duurt meestal tussen de 20 en 40 minuten, hoewel het hoogtepunt vaak maar 10 tot 20 minuten duurt.  

 

Voorbeeld van de tijden op 17 augustus 2025

 

• Zonsondergang: 20:59

• Burgerlijke avondschemering(Begint wanneer de zon net onder de horizon is gezakt. Buitenactiviteiten zijn zonder kunstlicht nog mogelijk zijn): 20:59 - 21:26 (27 minuten)

• Nautische avondschemering (De helderste sterren zijn al zichtbaar, de horizon is nog steeds waarneembaar, maar de contouren van objecten beginnen te vervagen): 21:26 - 21:59 (33 minuten)

• Astronomische avondschemering (Het is dan al flink donker en alleen in het noorden is nog wat resterend licht aan de horizon zichtbaar. Ook zwakke sterren zijn nu waar te nemen): 21:59 - 22:35 (36 minuten)

• Nacht: 22:35 - 23:59

 

​​

​

                                                                                                                                                             

Tenslotte wat feiten op een rij:

​

• Fotografeer in de richting waar de zon opkomt of is ondergegaan. Daar blijft ’t langste blauw.

• Het licht verandert razendsnel. Maak daarom minimaal elke paar minuten een foto, dan ontdekt je vanzelf wanneer het mooiste moment is aangebroken. Blijf vooral goed opletten!

• Stel de ISO-waarde liefst zo laag mogelijk in, op ISO 100 of 200. Je werkt toch bij voorkeur vanaf statief.

• Kies een diafragma waarmee je voldoende scherptediepte krijgt, zoals F 8 of F 11.

• Voor de scherptebepaling gebruik je het beste handmatige focus met behulp van live view.  

• Kies zelf de sluitertijd, zet de belichting tussen -1 EV en -2 EV en pas de sluitertijd net zo lang aan tot je het gewenste resultaat krijgt. In situaties met stromend water, plukjes bewolking aan de hemel en rook uit schoorstenen die in een mooi waas kunnen veranderen, is de sluitertijd bepalend voor de sfeer en dynamiek in je foto. De camera kan dan niet bedenken wat jij wilt laten zien.

• Het seizoen is van invloed op de duur van het blauwe uurtje, zorg dus op tijd op locatie bent.

• Heb je geen SLR, maar een compact camera? Gebruik dan de stand “nachtfotografie”.

 

​

In de Apple Store / Google Play-store zijn vele apps te vinden die je kunnen helpen bij berekenen van de tijd en duur van zonsopkomst, zonsondergang en andere zonlichtperiodes op elke locatie.

​

Dit zijn een aantal daarvan:

​

Voor fotografie tijdens het blauwe uur zijn er verschillende apps beschikbaar die je kunnen helpen bij het plannen en vinden van de beste momenten. Apps als BlauTime en Sun Surveyor en PhotoPills tonen de tijden voor het blauwe uur, en sommige bieden ook extra functies zoals zon- en maanstanden, of zelfs Augmented Reality om de zonnepositie te visualiseren. 

Aanbevolen apps:

• BlauTime:

Deze app toont de tijden voor zowel het blauwe uur als het gouden uur en geeft fototips, aldus Apple. 

• Sun Surveyor:

Biedt uitgebreide functies voor zon- en maanvolging, inclusief Augmented Reality om de zonnestand te visualiseren, volgens Zoom Academy. 

• PhotoPills:

Een andere populaire app met vergelijkbare functionaliteit als Sun Surveyor, aldus Zoom Academy. 

• PhotoTime Gouden Uur & Blauwe Uur:

Deze app is advertentievrij en toont de tijden voor het gouden uur en blauwe uur op basis van locatie en datum. 

• BlueHourSite.com:

Een website die de tijden voor het blauwe uur, zonsopkomst en zonsondergang weergeeft.